کافئین چیست؟ شاید اسم این ماده را بارها شنیده باشید. این تصویر برای عموم مردم جا افتاده که کافئین، بر روی خواب آنها تأثیر دارد و میتواند خواب را مختل کند. در این مطلب، هرآنچه نیاز دارید دربارهی کافئین یا تأثیرات آن بدانید گردآوری شده است.
کافئین، که به انگلیسی بهصورت Caffeine نوشته میشود، یکی از مواد تشکیلدهندهی محصولاتی مانند چای و قهوه است که تأثیرات زیادی بر بدن انسان دارد. این تأثیرات، میتوانند شامل تأثیرات مثبت یا منفی شوند. علاوه بر چای، کافئین در قهوه، کولا، کاکائو و کائوچو هم پیدا میشود؛ بههمین دلیل محصولاتی مانند شکلات و نوشابه هم دارای مقدار زیادی کافئین هستند. یکی از دلایلی که باعث شده این ماده در سراسر جهان شناختهشده باشد، تأثیر آن بر خواب است؛ که به افراد زیادی کمک میکند شبها بیشتر بیدار بمانند.

از آنجایی که کافئین میتواند به بیداری کمک کند، در دوزهای ۲۰۰ و ۴۰۰، بهعنوان داروی ضدخواب در داروخانهها پیدا میشود. کافئین خالص مانند پودری سفیدرنگ، بیبو و نرم است و معمولاً هم از دانهی قهوه تهیه میشود؛ چون دربین مواد دارای کافئین، مقدار بیشتری از این ماده در خود دارد. جالب است بدانید کافئین برای اولین بهعنوان مادهای جدا، در سال ۱۸۱۹ توسط دانشمندی آلمانی بهنام فردریش رونر کشف شد، اما سالها پیش از آن این ماده توسط مردم عادی مصرف میشده.
اثرات کافئین
مصرف بیشازحد کافئین، که معمولاً با نام کافئینیسم شناخته میشود، میتواند بسیار خطرناک باشد. از کمترین آثار و عوارض آن میتوان به افزایش پرخاشگری و ضعیف شدن اعصاب اشاره کرد. کافئین، از جذب آهن جلوگیری میکند و درنتیجه میتواند باعث بروز مشکلاتی مانند اختلال کبدی، تنگی نفس، انقباض عروقی یا تپش قلب شود. برخی از افراد، ممکن است پس از مصرف مقداری کمی چای یا قهوه، دچار سردرد، میگرن یا فشارخون بالا شوند. کافئین میتواند دستگاه گوارشی را تحریک کرده، و باعث ترشح بیشتر اسید معده شود.
همچنین کافئین میتواند اضطراب را تا حد زیادی کاهش دهد که منجر به آرامش زیاد میشود؛ اما بهعکس، مصرف بالای آن میتواند باعث ایجاد اضطراب بیشتر و درنتیجه تپش قلب شدید شود که مخصوصاً برای بیماران قلبی بسیار خطرناک است و معمولاً مصرف قهوه، چای یا شکلات تلخ به آنها توصیه نمیشود.
میزان کافئین در نوشیدنیهای مختلف

مادهای که بیشترین کافئین را در خود جا داده، قهوه است. قهوه محرک اصلی مغز است و بهراحتی میتواند تا چند ساعت از خوابیدن شما جلوگیری کند. بعد از قهوه، چای سیاه و سپس چای سبز، رتبههای بعدی را دارند. سپس نوشیدنیهای انرژیزا که علاوهبر کافئین، مواد افزودنی هم دارند و میتوانند به سیستم ایمنی شما آسیب برسانند. در رتبههای آخر، شکلات تلخ و کاکائو قرار دارند که در بسیاری از مواد غذایی و تنقلات پیدا میشوند. درصد شکلات هرچه بیشتر باشد، یعنی مواد جامد آن مانند کاکائو و پودر کاکائو بیشتر است و درنتیجه کافئین بیشتری هم دارد.
جمعبندی
درنهایت باید گفت کافئین، مادهایست که اگر بهاندازه مصرف شود، فوقالعاده میتواند مفید باشد و باعث تمدد اعصاب شود. اما اگر در مصرف این ماده زیادهروی کنید، ممکن است دچار مشکلاتی جدی شوید که بازگشتی ندارند. بیدار ماندن بیشازاندازه بهواسطهی کافئین، هرچند باعث میشود احساس خستگی نکنید، اما انرژی شما تا حد زیادی تحلیل میرود و سلولهای عصبی شما آسیب میبینند. پس توصیهی ما بهشما این است که در مصرف مواد کافئیندار مانند چای یا قهوه، زیادهروی نکنید.

